superjanusz

To ptak wielkości kurzego jaja, który bez trudu zmieści się w zwiniętej w garść dłoni. Długość – liczona z ogonem wynosi około 16 cm, rozpiętość skrzydeł – 25 cm Masa ciała to około 30 g, czyli mniej więcej tyle, co połowa wagi kurzego jaja. Jako najbardziej znany i popularny, wróbel służyć nam będzie jako porównanie podczas opisywania rozmiarów innych gatunków ptaków. Będziemy więc mówić o ptakach wielkości wróbla, o połowę od niego mniejszych bądź nieznacznie większych. „Wróbelek jest mała ptaszyna. Wróbelek istotka niewielka…” jak pisał Konstanty Ildefons Gałczyński.

Wbrew obiegowym opiniom wróbel nie jest nijaki i szary. Samiec ma na grzbiecie i skrzydłach czarne, ciemnobrązowe i rdzawe pręgi. Poza tym: biały pasek na skrzydłach, brzuch beżowy lub popielaty, czarne podgardle i szarą czapeczkę na głowie. Samica, jak u większości ptaków, jest skromniejsza i mniej barwna. Ciało wróbla jest krępe, głowa dość duża. Krótki, stożkowaty dziób służy do rozłupywania nasion i ziaren zbóż, które obok owadów są jego głównym pożywieniem.

Wróbel jest ptakiem osiadłym. Jego wędrówki związane z poszukiwaniem pożywienia rzadko przekraczają odległość 2 km. Lata często przysiadając. Pokonuje w ten sposób niewielki dystans. Po ziemi porusza się charakterystycznymi skokami. Poza sezonem lęgowym występuje w dużych, głośnych stadach liczących nawet po kilkaset osobników. Jest stałym towarzyszem człowieka, do tego stopnia, że rzadko spotyka się lęgi poza ludzkimi siedliskami. Choć wciąż popularny, nie jest wcale najliczniejszym z polskich ptaków. Rozwój cywilizacyjny powoduje spadek liczebności w centrum miast i wycofywanie się wróbli na ich obrzeża i na wieś. Porządkując zieleń miejską zapominamy, że przycięte drzewa i skoszone równo trawniki przestają być naturalnym i wystarczającym schronieniem dla ptaków. Nowoczesna architektura także nie pozwala na znajdowanie wygodnych szczelin na gniazda. W Polsce najpopularniejsze gatunki to wróbel domowy i mazurek. Zarówno głos wabiący, jak i śpiew wróbla domowego, składa się z rytmicznie powtarzanych, mało melodyjnych dźwięków. Jest to monotonne, głośne (szczególnie w stadzie) ćwierkanie. W obliczu zagrożenia i w przypadku podniecenia przechodzi w trzeszczące, ostrzegawcze zawołania. Śpiew mazurka jest nieco bardziej urozmaicony. Ćwierkanie jest też bardziej melodyjne, a głos czystszy i dźwięczniejszy. 
wróbel mazurek różni się od domowego czekoladowobrązową czapeczką